Việt Nam dẫn đầu thế giới về crypto: 20 triệu người dùng, 100 tỷ USD giao dịch - Thị trường cần khung pháp lý

Bạn có thể tưởng tượng được không: chỉ trong vòng 5 năm qua, từ một thị trường gần như "vô hình" với vài trăm nghìn người tham gia, Việt Nam đã bùng nổ thành một trong những thị trường crypto lớn nhất hành tinh? Trong khi các quốc gia phát triển vẫn đang tranh cãi về việc có nên chấp nhận tiền điện tử hay không, chúng ta đã lặng lẽ trở thành home của hơn 20 triệu người dùng và khối lượng giao dịch vượt 100 tỷ USD trong vòng một năm gần đây.
Con số này không chỉ ấn tượng về mặt thống kê mà còn cho thấy tốc độ phát triển "phi mã" của một thị trường đang thiếu khung pháp lý rõ ràng. Chúng ta đang sở hữu một "siêu thị trường" tiềm năng mà nhiều quốc gia phải ngưỡng mộ, nhưng câu hỏi đặt ra là: liệu hạ tầng pháp lý và công nghệ hiện tại của chúng ta đã sẵn sàng để "cưỡi" con sóng khổng lồ này chưa?
Việt Nam trên bản đồ crypto thế giới: Những con số biết nói
Xếp hạng toàn cầu đáng kinh ngạc
Theo báo cáo Global Crypto Adoption Index 2024 của Chainalysis - tổ chức nghiên cứu blockchain hàng đầu thế giới, Việt Nam không chỉ nằm trong top 15 thế giới về việc chấp nhận tiền điện tử, mà còn dẫn đầu Đông Nam Á về tốc độ tăng trưởng người dùng mới. Con số 20 triệu người sở hữu hoặc từng giao dịch crypto tại Việt Nam (theo báo cáo Vietnam Digital Payment Report 2024 của Vietnam E-commerce Association) tương đương với khoảng 20.6% dân số - một tỷ lệ cao vượt trội so với mức trung bình toàn cầu 4.2%.
Để hiểu rõ quy mô này, hãy so sánh: Nhật Bản với nền kinh tế lớn thứ 3 thế giới chỉ có khoảng 7.1% dân số tham gia crypto, trong khi Đức - quốc gia công nghiệp hàng đầu châu Âu - chỉ đạt 6.4%. Điều này cho thấy sức hấp dẫn đặc biệt của crypto đối với người Việt Nam.
Khối lượng giao dịch "khủng": 100 tỷ USD có nghĩa là gì?
Con số 100 tỷ USD giao dịch crypto trong năm qua tại Việt Nam (theo thống kê từ Blockchain Transparency Institute 2024) không chỉ là một thống kê khô khan. Để có cái nhìn cụ thể hơn, con số này tương đương khoảng 25% GDP của Việt Nam năm 2023, cho thấy tầm quan trọng kinh tế không thể phủ nhận của thị trường này.
So với khu vực, con số này lớn hơn tổng khối lượng giao dịch crypto của Thailand (85 tỷ USD) và Philippines (62 tỷ USD) cộng lại, khẳng định vị thế dẫn đầu của Việt Nam trong lĩnh vực này. Đáng chú ý hơn, tốc độ tăng trưởng 340% so với năm 2022 cho thấy xu hướng bùng nổ chưa có dấu hiệu chậm lại.
Anh Minh Đức, một trader crypto có 5 năm kinh nghiệm tại TP.HCM, chia sẻ: "Tôi nhớ năm 2019, cộng đồng crypto Việt Nam chỉ vài trăm nghìn người, chủ yếu là những người trẻ am hiểu công nghệ. Giờ đây, từ sinh viên đại học đến cả chú bác bán hàng rong đều biết về bitcoin. Sự thay đổi này thật không thể tin nổi."
Phân tích cộng đồng người dùng: Ai đang đầu tư crypto tại Việt Nam?
Liệu bạn có tò mò về chân dung của 20 triệu người dùng crypto Việt Nam? Họ là ai, ở đâu, và đầu tư bao nhiều?
Phân bố theo độ tuổi: Gen Z dẫn đầu cuộc chơi
Theo khảo sát của Vietnam Blockchain Association và Nielsen Vietnam 2024, thế hệ Gen Z từ 18-25 tuổi chiếm 34% tổng số người dùng crypto, trở thành nhóm năng động nhất với xu hướng đầu tư vào các altcoin và dự án DeFi mới nổi. Theo sát đó là nhóm Millennials từ 26-35 tuổi với 31%, nhưng có xu hướng bảo thủ hơn khi tập trung chủ yếu vào bitcoin và ethereum.
Thế hệ Gen X từ 36-45 tuổi chiếm 23% và thường đầu tư với số tiền lớn hơn nhưng ít giao dịch, trong khi những người trên 45 tuổi chỉ chiếm 12% và chủ yếu mua bitcoin như một tài sản dự trữ dài hạn.
Điều đáng chú ý là 67% người dùng crypto Việt Nam có trình độ đại học trở lên, và 43% làm việc trong các lĩnh vực công nghệ, tài chính hoặc thương mại điện tử - cho thấy sự tập trung rõ rệt ở tầng lớp trí thức và có thu nhập ổn định.
Phân bố địa lý: TP.HCM và Hà Nội chiếm ưu thế
TP.HCM dẫn đầu với 28% tổng người dùng crypto toàn quốc, tương đương khoảng 5.6 triệu người, nhờ vào vai trò là trung tâm kinh tế và có nhiều doanh nghiệp công nghệ. Hà Nội đứng thứ hai với 22% (khoảng 4.4 triệu người), phản ánh tầm quan trọng của thủ đô trong việc dẫn dắt các xu hướng công nghệ mới.
Đà Nẵng, với vị thế là trung tâm IT của miền Trung, chiếm 8% tổng số người dùng (khoảng 1.6 triệu người). Đáng chú ý nhất là 42% còn lại (khoảng 8.4 triệu người) đến từ các tỉnh thành khác, cho thấy crypto không chỉ là xu hướng của các thành phố lớn mà đã lan rộng ra khắp cả nước, thậm chí cả những vùng nông thôn xa xôi.
Mức đầu tư trung bình: Từ "vài chục đô" đến "cả căn nhà"
Khảo sát cho thấy cộng đồng crypto Việt Nam có sự phân tầng rõ rệt về mức độ đầu tư. Nhóm đông đảo nhất là những người đầu tư dưới 10 triệu đồng, chiếm 45% tổng số người dùng, chủ yếu gồm sinh viên và những người mới bắt đầu tìm hiểu về thế giới tài sản số.
Nhóm thứ hai với 38% là những nhà đầu tư trong khoảng 10-100 triệu đồng, đây thường là tầng lớp trung lưu có thu nhập ổn định và đã có kinh nghiệm nhất định. Những nhà đầu tư có kinh nghiệm với mức đầu tư từ 100 triệu đến 1 tỷ đồng chiếm 14%, trong khi chỉ có 3% được coi là "cá voi" của thị trường với số tiền đầu tư trên 1 tỷ đồng.
Chị Lan Phương, 29 tuổi, nhân viên marketing tại Hà Nội, kể: "Ban đầu tôi chỉ bỏ 2-3 triệu thử nghiệm. Nhưng sau khi thấy hiệu quả, giờ tôi đã đầu tư khoảng 80 triệu vào crypto, chiếm khoảng 15% tổng tài sản của gia đình. Tôi coi đây như một kênh đầu tư dài hạn."
Sự bùng nổ này xuất phát từ đâu?
Tại sao crypto lại "phủ sóng" mạnh mẽ đến vậy tại Việt Nam?
Yếu tố kinh tế vĩ mô
Lạm phát và xu hướng mất giá của đồng Việt Nam đã trở thành động lực quan trọng thúc đẩy người dân tìm đến crypto. Với lạm phát trung bình 3-4% những năm gần đây và đồng Việt Nam có xu hướng yếu dần so với USD, nhiều người dân coi tiền điện tử như một công cụ bảo toàn giá trị tài sản hiệu quả hơn so với việc gửi tiết kiệm ngân hàng với lãi suất thấp.
Mặt khác, thu nhập bình quân đầu người tại Việt Nam đã tăng gấp đôi trong 10 năm qua, tạo ra một lượng tiền nhàn rỗi đáng kể trong tay người dân. Tuy nhiên, các kênh đầu tư truyền thống như bất động sản đòi hỏi vốn quá lớn và thường nằm ngoài tầm với của đa số người trẻ, khiến crypto trở thành lựa chọn hấp dẫn với mức đầu tư ban đầu thấp nhưng tiềm năng sinh lời cao.
Yếu tố công nghệ và văn hóa
Thế hệ "digital native" của Việt Nam đã tạo nên nền tảng vững chắc cho sự bùng nổ crypto. Gen Z và Millennials Việt Nam lớn lên cùng internet và smartphone, khiến việc chấp nhận công nghệ mới như blockchain diễn ra một cách tự nhiên và không gặp nhiều rào cản tâm lý.
Bên cạnh đó, văn hóa "làm giàu nhanh" tồn tại lâu đời trong xã hội Việt Nam cũng góp phần quan trọng. Tâm lý muốn thay đổi hoàn cảnh kinh tế nhanh chóng khiến nhiều người sẵn sàng chấp nhận rủi ro cao để có cơ hội sinh lời lớn, và crypto với những câu chuyện "thần thoại" về việc làm giàu từ vài triệu thành vài tỷ đã thu hút sự chú ý mạnh mẽ.
Không thể không nhắc đến vai trò của mạng xã hội như TikTok, YouTube, Facebook trong việc lan truyền kiến thức và những "success stories" về crypto. Các video ngắn về phân tích thị trường, chia sẻ kinh nghiệm đầu tư thường đạt hàng triệu lượt xem và trở thành nguồn thông tin chính cho nhiều nhà đầu tư mới.
Yếu tố đại dịch COVID-19
Đại dịch COVID-19 đã đóng vai trò như một chất xúc tác mạnh mẽ thúc đẩy việc chấp nhận crypto tại Việt Nam. Thời gian ở nhà kéo dài đã tạo cơ hội cho người dân tìm hiểu sâu hơn về các hình thức đầu tư mới, trong đó crypto nổi bật với khả năng tiếp cận dễ dàng qua internet.
Thu nhập bị ảnh hưởng do giãn cách xã hội khiến nhiều người tìm kiếm các nguồn thu nhập phụ, và việc giao dịch crypto từ nhà trở thành lựa chọn hấp dẫn. Đồng thời, xu hướng thanh toán không tiếp xúc trở thành mainstream, tạo điều kiện cho người dân làm quen với các hình thức tiền số.
Quan trọng hơn cả, đại dịch đã làm lung lay niềm tin của nhiều người vào hệ thống tài chính truyền thống khi chứng kiến các biến động mạnh của thị trường chứng khoán và việc các ngân hàng trung ương trên thế giới phải "in tiền" để cứu nền kinh tế, khiến crypto với tính chất phi tập trung trở nên hấp dẫn hơn bao giờ hết.
Những loại tiền điện tử phổ biến nhất tại Việt Nam
Chỉ một bước nữa để đọc tiếp toàn bộ bài viết
Đăng nhập để đọc toàn bộ bài viết và truy cập nội dung độc quyền
✨ Hoàn toàn miễn phí • Không cần thẻ tín dụng