Thị trường mới nổi 2025: Ai là người thắng trong cuộc đối đầu chính sách toàn cầu?

Trong khi Mỹ và Trung Quốc leo thang căng thẳng thương mại với các gói thuế quan trừng phạt, các nền kinh tế mới nổi châu Á đang âm thầm thu về lợi ích. Theo World Bank, Việt Nam tăng trưởng 6,8% năm 2024, Philippines đạt 6,1%, và Indonesia duy trì 5,0% - tất cả đều vượt xa mức tăng trưởng trung bình toàn cầu 2,8%.

Bối cảnh leo thang: Khi "đại chiến thuế quan" tái diễn

Tính đến tháng 7/2025, theo Peterson Institute for International Economics (PIIE), thuế quan trung bình của Mỹ áp lên hàng hóa Trung Quốc đã từng lên đến mức đỉnh 126,5% trước khi được điều chỉnh xuống 30% sau cuộc đàm phán Geneva. Trung Quốc cũng đáp trả bằng mức thuế cao nhất 147,6% trước khi giảm xuống 32,6%.

Những con số này không chỉ là những phần trăm khô khan trên báo cáo - chúng đang định hình lại toàn bộ bản đồ thương mài toàn cầu. Khi hai "ông lớn" này bận rộn với cuộc chiến thương mại, các nền kinh tế nhỏ hơn đang tìm thấy cơ hội trong khủng hoảng.

Khi hai "ông lớn" này bận rộn với cuộc chiến thương mại, Việt Nam đã tăng sản lượng ferro-silicon 18% trong năm 2024, trở thành điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư muốn thoát khỏi chuỗi cung ứng Trung Quốc. Câu chuyện này không chỉ xảy ra riêng với Việt Nam.

Dữ liệu không nói dối: Ai đang thực sự "thắng cuộc"?

Đông Nam Á: Khu vực sáng nhất trên bản đồ tăng trưởng

Theo báo cáo mới nhất từ Asian Development Bank (ADB), Việt Nam dẫn đầu với mức tăng trưởng GDP 6,8% năm 2024, được thúc đẩy bởi sản xuất, xuất khẩu và đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) mạnh mẽ. Philippines đạt 6,1% nhờ vào sự hồi phục mạnh mẽ của chi tiêu tiêu dùng và dịch vụ gia công kinh doanh.

"Việt Nam đang trở thành từ một nền kinh tế nông nghiệp sang trung tâm sản xuất công nghệ," nhận xét của chuyên gia kinh tế ADB. Điều này không chỉ phản ánh trong con số mà còn trong thực tế: khi các tập đoàn như Samsung, Apple tích cực dịch chuyển sản xuất để tránh tác động từ căng thẳng thương mại.

Tuy nhiên, không phải tất cả đều màu hồng. Singapore đã điều chỉnh giảm dự báo tăng trưởng 2025 từ khoảng 1-3% xuống 0-2%, và thậm chí không loại trừ khả năng suy thoái kỹ thuật do tác động từ bất ổn thương mại toàn cầu. Liệu đây có phải là "cái giá" của việc quá phụ thuộc vào thương mại quốc tế?

Nam Á: Ấn Độ và câu chuyện dân số vàng

Theo World Bank, tăng trưởng ở Nam Á dự kiến tăng từ 5,8% năm 2024 lên 6,0% năm 2025 và 6,2% năm 2026, với Ấn Độ dẫn đầu ở mức 6,7% và 6,8%. Ấn Độ được dự báo sẽ trở thành nền kinh tế tiêu dùng lớn thứ ba thế giới vào năm 2025, với mức tiêu dùng dự kiến tăng mạnh theo báo cáo của Boston Consulting Group.

Điều gì làm nên sức hút của "con rồng" Nam Á này? Với 1,4 tỷ dân và tầng lớp trung lưu đang bùng nổ, Ấn Độ không chỉ là thị trường tiêu thụ khổng lồ mà còn là nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành công nghệ toàn cầu.

Tại sao các nền kinh tế mới nổi lại "thắng thế"?

1. Hiệu ứng chuyển dịch chuỗi cung ứng

Các công ty đang tích cực tìm kiếm nhà cung cấp thay thế từ các nước không bị áp thuế quan ở mức độ tương tự. Điều này tạo ra lợi thế cạnh tranh khổng lồ cho các nước Đông Nam Á.

2. Chính sách linh hoạt và có định hướng

Nghiên cứu của IMF cho thấy các nước ASEAN lớn nhất có thể tăng sản lượng kinh tế dài hạn trung bình 1,5-2% sau hai năm và lên đến 3% sau bốn năm nếu thực hiện các gói cải cách toàn diện.

3. Lợi thế nhân khẩu học độc đáo

Tất cả các nước ASEAN mới nổi chính đều có lợi thế về cơ cấu dân số - có tương đối nhiều người trong độ tuổi lao động hơn so với người phụ thuộc.

Câu chuyện thực tế: Từ Samsung đến anh chị công nhân Việt Nam

Hãy nhìn vào Samsung - tập đoàn này đã đầu tư hơn 22 tỷ USD vào Việt Nam và hiện đang sản xuất khoảng 50% smartphone của họ tại đây. Khi Apple cũng bắt đầu chuyển dịch sản xuất sang Ấn Độ để tránh thuế quan, điều này không chỉ có nghĩa với các tập đoàn lớn.