Mỹ tăng thuế quan 2025: Ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng pin xe điện và kinh tế Đông Nam Á

Thức dậy với tin tức thị trường hôm nay, nhiều bạn có thể thấy các cổ phiếu ô tô và công nghệ "đỏ lòm" không thương tiếc. Nguyên nhân? Mỹ vừa "ra đòn" với mức thuế quan lên đến 50% đối với hàng hóa từ Liên minh châu Âu (tăng từ 20% lên 50% từ tháng 5/2025), Mexico và Brazil. Riêng với linh kiện pin từ Trung Quốc, một số thành phần như graphite đã chịu thuế suất cộng dồn lên tới 160%, trong khi các linh kiện pin khác có mức thuế lên đến 80%. Con số này không chỉ là "khủng" mà còn làm rung chuyển toàn bộ chuỗi cung ứng toàn cầu.

Tại sao ngành pin xe điện lại "gánh đòn" nặng nhất?

Có thể bạn chưa biết, Trung Quốc đang kiểm soát 70-80% thị trường pin lithium-ion toàn cầu. Khi Mỹ áp thuế cao lên các linh kiện pin từ Trung Quốc, nghĩa là giá một chiếc xe điện tại Mỹ sẽ tăng thêm khoảng 7.000-8.200 USD (tương đương 170-200 triệu đồng) - con số đủ để một gia đình trung lưu Mỹ "nghĩ lại" về việc chuyển sang xe điện.

Một doanh nghiệp tại Bình Dương chia sẻ với tôi: "Chúng tôi phải thức trắng đêm để tìm nguồn linh kiện mới. Các nhà cung cấp từ EU giờ đây cũng đội giá vì biết họ có cơ hội thay thế Trung Quốc."

Đông Nam Á: Cơ hội vàng hay "bẫy thuế"?

Tin tốt là Việt Nam vừa đạt được thỏa thuận với Mỹ về mức thuế ưu đãi 20% trên đa số mặt hàng xuất khẩu (từ tháng 7/2025) - thấp hơn rất nhiều so với mức 49% áp lên các nước khác trong khu vực. Tuy nhiên, hàng hóa bị nghi là "xuất xứ Trung Quốc" vẫn sẽ chịu thuế 40%. Điều này mở ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp trong nước nhưng cũng đòi hỏi sự minh bạch về nguồn gốc sản phẩm.

Tuy nhiên, theo phân tích của JPMorgan, GDP Mỹ có thể giảm 0,3-0,9 điểm phần trăm trong năm 2025 do ảnh hưởng của chính sách thuế quan này (theo kịch bản xấu nhất). Điều này có nghĩa là sức mua của thị trường Mỹ - khách hàng lớn nhất của chúng ta - cũng sẽ suy giảm.