Microsoft sa thải kỹ sư xây dựng công cụ AI – để AI thay thế họ

Microsoft lại tiếp tục gây tranh cãi khi công ty con King Digital Entertainment – đơn vị đứng sau trò chơi nổi tiếng Candy Crush Saga – vừa tiến hành đợt cắt giảm nhân sự, lần này nhắm vào chính những lập trình viên đã phát triển các công cụ AI hiện đang thay thế họ. Khoảng 50 nhân sự thuộc nhóm phát triển trò chơi Farm Heroes Saga tại London – chiếm gần một nửa đội ngũ – sẽ bị cho nghỉ việc. Đây là đợt sa thải liên quan đến AI lần thứ tư trong vòng 18 tháng qua.

Cái giá con người phải trả cho chiến lược AI của tập đoàn công nghệ

Đằng sau quyết định tái cơ cấu này là chiến lược chuyển đổi toàn diện sang AI do CEO Satya Nadella của Microsoft dẫn dắt. Công ty dự kiến chi tới 80 tỷ USD để xây dựng trung tâm dữ liệu AI trong năm 2025 – tăng mạnh so với 50 tỷ USD chi cho toàn bộ vốn đầu tư năm trước. Microsoft đang cho thấy rõ ưu tiên của họ: đầu tư hạ tầng hơn là giữ chân nhân sự.

Đợt sa thải lần này ảnh hưởng đến các vị trí chuyên biệt tại các văn phòng King ở London, Barcelona, Stockholm và Berlin. Những nhà thiết kế màn chơi từng dày công xây dựng hệ thống AI hỗ trợ phát triển trò chơi nay phải chứng kiến chính sản phẩm của họ thay thế công việc thủ công vốn đòi hỏi kiến thức sâu rộng về hành vi người chơi. Một bản ghi nhớ nội bộ bị rò rỉ cho thấy mục tiêu của King là “giảm lớp, giảm chồng chéo nhiệm vụ, giảm thời gian phối hợp” đồng thời “mở rộng triển khai công cụ AI” để phát triển mà không cần tăng nhân sự.

Một ví dụ điển hình: một kỹ sư mất hai năm phát triển thuật toán machine learning để tối ưu độ khó của màn chơi. Ngày nay, hệ thống AI đó có thể xử lý dữ liệu hành vi người chơi và tạo ra cấp độ hấp dẫn nhanh hơn cả một nhóm thiết kế thủ công. Những hiểu biết từng là “bất khả thay thế” giờ đã bị thuật toán hóa.

Đông Nam Á và lộ trình chuyển đổi AI riêng

Xu hướng tự động hóa thay thế con người cũng đang hiện hữu trong nền kinh tế số ASEAN, nhưng cách tiếp cận của từng quốc gia lại khác biệt. Singapore là điển hình cho chiến lược “lấy con người làm trung tâm” khi triển khai AI, với yêu cầu doanh nghiệp phải chứng minh đã hỗ trợ chuyển đổi việc làm trước khi áp dụng công nghệ có nguy cơ thay thế nhân lực.

Các doanh nghiệp công nghệ trong khu vực đang chọn hướng đi khác. Ngân hàng DBS (Singapore) đầu tư mạnh vào đào tạo lại nhân viên, bảo đảm AI hỗ trợ thay vì thay thế con người. OCBC cũng áp dụng AI theo hướng hợp tác, đi kèm chương trình huấn luyện toàn diện nhằm đảm bảo năng lực chuyển đổi. Đây là những mô hình khả thi, đối lập với chiến lược “cắt để tăng hiệu quả” của Microsoft.

Tại Việt Nam, các công ty fintech như MoMo cũng đang đối mặt với bài toán tích hợp AI nhưng phần lớn vẫn lựa chọn mô hình kết hợp giữa con người và công nghệ. Các doanh nghiệp fintech Malaysia cũng tìm kiếm cải tiến vận hành nhờ AI, song việc hỗ trợ nhân viên mới chỉ ở giai đoạn khởi đầu khi quá trình chuyển đổi còn non trẻ.