Giá dầu 2025: tác động mạnh mẽ đến dệt may, nhựa và logistics Việt Nam

Bạn có biết vì sao một thay đổi nhỏ trong giá dầu lại khiến chiếc áo phông bạn mặc có thể đắt hơn vài nghìn đồng? Giá dầu lên xuống liên tục đã đẩy chi phí sản xuất của hàng nghìn doanh nghiệp Việt Nam tăng trung bình 10-15%, gây áp lực không nhỏ lên ngành dệt may, nhựa và logistics.

Anh Minh, chủ nhà máy dệt may tại Bình Dương chia sẻ: "Mỗi lần giá dầu tăng là chúng tôi lại đau đầu tính toán làm sao giữ giá bán không đội lên quá cao..."

Với giá dầu Brent hiện dao động 69,21-69,45 USD/thùng và WTI quanh 67,3-67,5 USD/thùng (cập nhật 22/7/2025), cộng thêm gói trừng phạt thứ 18 của EU đối với dầu Nga trong tháng 7, hàng loạt doanh nghiệp từ xưởng dệt may ở Bình Dương đến các nhà máy nhựa tại Đồng Nai đều đang cảm nhận "cú sốc" từ biến động chi phí năng lượng.

Hôm nay, chúng ta sẽ "mổ xẻ" từng ngành để hiểu rõ tại sao một thùng dầu tại thị trường quốc tế lại ảnh hưởng trực tiếp đến chiếc áo bạn mua, chai nước nhựa bạn uống, hay thời gian giao hàng của đơn online.

Dệt may: khi "vua xuất khẩu" gặp khó

Chi phí năng lượng trực tiếp

Ngành dệt may Việt Nam tiêu thụ khoảng 15-20% tổng điện năng công nghiệp của cả nước (Bộ Công Thương, 2025). Mỗi khi giá dầu tăng 10%, chi phí điện cho các nhà máy dệt có thể tăng 3-5%, tương đương 200-400 triệu đồng/tháng cho một nhà máy trung bình 500 công nhân.

Ví dụ cụ thể: tập đoàn May Việt Tiến (VGG) trong báo cáo tài chính quý 2/2025 cho biết chi phí điện tăng 12% so với cùng kỳ, chủ yếu do giá nhiên liệu phát điện tăng theo biến động giá dầu thế giới. Điều này đẩy giá thành sản phẩm tăng 2-3%, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng cạnh tranh với các đối thủ từ Bangladesh hay Campuchia.

Tác động trực tiếp đến người tiêu dùng

Theo thống kê từ các chuỗi bán lẻ lớn, giá áo phông cotton cơ bản đã tăng 3-5% trong 6 tháng đầu năm 2025, chủ yếu do chi phí sản xuất và vận chuyển tăng theo giá dầu.

Chuỗi cung ứng nguyên liệu

Sợi tổng hợp chiếm 60% nguyên liệu dệt may Việt Nam và phụ thuộc nhập khẩu chủ yếu từ Trung Quốc và Ấn Độ. Chi phí vận chuyển nguyên liệu tăng 8-12% khi giá dầu tăng mạnh, tác động trực tiếp đến giá thành sản phẩm cuối.

Hóa chất nhuộm được sản xuất từ dầu mỏ, có giá tăng 5-8% theo biến động giá dầu và chiếm 3-4% tổng chi phí sản xuất. Điều này buộc các nhà máy phải tính toán lại cả quy trình từ khâu mua nguyên liệu đến lập kế hoạch sản xuất.

Tác động đến xuất khẩu

Việt Nam xuất khẩu dệt may đạt 20,8 tỷ USD trong 6 tháng đầu 2025. Khi chi phí sản xuất tăng mà không thể chuyển giá sang khách hàng (do hợp đồng dài hạn), lợi nhuận của doanh nghiệp giảm 8-15%.

Sản xuất nhựa: "con ghẻ" của biến động dầu mỏ

Nguyên liệu đầu vào phụ thuộc 100% dầu mỏ

Ngành nhựa Việt Nam gần như hoàn toàn phụ thuộc vào giá dầu do tính chất đặc thù của nguyên liệu. Nhựa PE và PP có giá dao động trực tiếp theo giá dầu với hệ số 0,8-1,2, nghĩa là khi giá dầu tăng 10% thì nhựa thô tăng 8-12%.

Việt Nam nhập khẩu 85% nhựa thô từ Trung Quốc, Thái Lan và Malaysia, nên chi phí vận chuyển cũng biến động mạnh theo giá nhiên liệu. Điều này tạo ra "áp lực kép" cho các nhà sản xuất khi vừa phải đối mặt với giá nguyên liệu tăng, vừa chịu thêm chi phí logistics cao.

Case study: Nhựa An Phát Xanh (AAA)

Trong báo cáo tài chính quý 2/2025, AAA cho biết:

• Chi phí nguyên liệu tăng 18% so với quý 1 (tương ứng với chu kỳ tăng giá dầu)
• Giá thành sản phẩm buộc phải tăng 12-15%
• Đơn hàng giảm 8% do khách hàng chuyển sang nhà cung cấp rẻ hơn từ Indonesia

"Chúng tôi như đang chơi một ván cờ mà luật liên tục thay đổi," ông Lê Quân - phó tổng giám đốc một nhà máy nhựa tại Đồng Nai chia sẻ. "Giá nguyên liệu nhựa thô biến động theo giá dầu hàng tuần, khiến việc báo giá cho khách hàng trở nên khó khăn."

Tác động đến giá bán lẻ

Chai nước nhựa 500ml tại các siêu thị đã tăng từ 3.000-3.500 đồng lên 3.200-3.800 đồng trong 6 tháng qua. Túi nilon và bao bì nhựa cũng tăng giá 5-8%, ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí sinh hoạt hàng ngày.

Sản phẩm cuối bị ảnh hưởng toàn diện

Chai nước và bao bì nhựa đã tăng giá 5-8%, ống nhựa xây dựng tăng 10-12%, còn đồ gia dụng nhựa tăng 6-10%. Những con số này có vẻ nhỏ nhưng khi nhân với khối lượng tiêu thụ hàng ngày của người dân, tác động lên chi phí sinh hoạt trở nên đáng kể.